Dawna fotografia japońska - W cieniu Fudżijamy
- wystawa ze zbiorów Zygmunta Wielowiejskiego
Zjawiskowa, poetycka fotografia. Zamglone, delikatne pejzaże, tajemnicze gejsze, odległe świątynie i posągi, ascetycznie, skupieni mnisi, migotliwe porty, panoramy drewnianych parterowych osad, statyczne i wystylizowane ceremonie, majestatycznie, dumni samurajowie, spowita niezwykłą, powietrzną aurą, odbita w wodzie Fudżijama, pozowane sceny rodzajowe to najczęstsze jej tematy. Fotografie łączy subtelny modelunek, impresyjny i poetycki charakter, aura nieznanych, egzotycznych miejsc, nieprzenikniony, odmienny od europejskiego klimat. Świat tej fotografii to obraz feudalnej, hierarchicznej Japonii – kraju żyjącego od wieków w rytmie swoistego, niepowtarzalnego czasu, odmiennego od reszty świata.
Wiele z tych wątków i nowości zauroczyło artystyczny Paryż: twórców rodzącego się impresjonizmui modernizmu. Wielbicielami japońskiego, kolorowego drzeworytu ukiyoe byli między innymi: Édouard Manet, Edgar Degas, Claude Monet, Paul Gauguin, a w szczególności Vincent van Goch. Artysta ten pragnął przeniknąć tajemnice japońskiej sztuki: jej sposób pojmowania obrazu, operowania charakterystyczną, falującą linią, płynny niespokojny kontur, świetlistość kolorystyczną, syntetyczne i oszczędne operowanie formą, specyficzne spłaszczenie bez perspektywy zbieżnej. Wszystkie te wyróżniki, tak odmienne od europejskiej tradycji obrazowania i widzenia świata, inspirowałyi pobudzały wyobraźnię oraz eksperymenty formalne modernistycznych artystów europejskich. Ogromna popularność i uwielbienie barwnych drzeworytów ukiyoe przez Japończyków naprowadziło Felice Beato, wenecjanina, twórcę podstaw fotografii Kraju Kwitnącej Wiśni, na genialny i niezawodny pomysł formalno - artystyczny. Zatrudniał on w swoim laboratorium artystów malarzy oraz kolorystów, tworząc barwne fotograficzne odbitki albumowe. Fotograf ten wykreował obrazy niepowtarzalne, unikalne, które oprócz specyfiki tematycznej nabrały dzięki kunsztownej kolorystyce niebywałej siły wyrazu. Do swojego studia zapraszał przedstawicieli różnych klas społecznych feudalnej Japonii. Wykonywał fotografie pejzażowe i rodzajowe, wydawał albumy oraz kształcił rodzimych artystów.
Europejscy artyści stworzyli podstawy fotografii japońskiej, natomiast formalne sztuki feudalnej i tajemniczej Japonii wspaniale inspirowały nowoczesną sztukę europejską.
Witold Liszkowski
(fragment Wstępu z albumu: Zygmunt Wielowiejski Japonia na starej fotografii)
Zygmunt Wielowiejski urodził się w 1963 roku we Wrocławiu. Od 1989 mieszka i pracuje w Niemczech. Od przeszło 16 lat kolekcjonuje XIX-wieczną fotografię, zajmuje się także jej historią. Jest członkiem Bremeńskiego Stowarzyszenia Fotograficznego oraz Clubu Daguerre’a - międzynarodowego stowarzyszenia zrzeszającego kolekcjonerów, historyków, a także niektóre muzea fotograficzne. Wraz z tym klubem organizował i uczestniczył w wielu wystawach zbiorowych fotografii współczesnej. Współorganizował wystawy tematyczne o XIX-wiecznej fotografii podróżniczej pt. Auf-Nahmen w Gut Sandbeck (1999), Hagen (2001), Vechta (2003). Publikuje artykuł i recenzje o tematyce historyczno-fotograficznej w fachowych czasopismach CD-Aktuell i Photo Antiquaria, a także w periodyku Polskiej Akademii Nauk Dagerotyp. W 2005 roku wydał album Japonia na starej fotografii, a w 2008 książkę Gezeichnete Aufnahmen poświęconą XIX-wiecznej karykaturze o tematyce fotograficznej.Swoje zbiory japońskiej XIX-wiecznej fotografii Zygmunt Wielowiejski prezentował na kilku wystawach w Polce, m. in. we Wrocławiu (2005), Książu (2006), Lublinie (2007), Warszawie (2008).
Muzeum Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra, al. Niepodległości 15, wystawa czynna od 15 maja do 23 sierpnia
|
Kalendarium 
