piątek, 29 marzec 2024

konopka_080Na wystawie w Galerii FF Bogdan Konopka, światowej sławy fotograf, który od wielu lat mieszka we Francji, zaprezentuje po raz pierwszy prace z cyklu „Szara pamięć”, nad którym pracował od 1993 roku, jeżdżąc po całej Polsce i fotografując, zapomniane lub nie, cmentarze żydowskie. W wyniku tych podróży powstało kilkaset fotografii, z których na tej ekspozycji będziemy mogli obejrzeć około sześćdziesięciu. Sam autor o tym cyklu pisze tak: ...

konopka_200Na wystawie w Galerii FF Bogdan Konopka, światowej sławy fotograf, który od wielu lat mieszka we Francji, zaprezentuje po raz pierwszy prace z cyklu „Szara pamięć”, nad którym pracował od 1993 roku, jeżdżąc po całej Polsce i fotografując,  zapomniane lub nie, cmentarze żydowskie.  W wyniku tych podróży powstało kilkaset fotografii, z których na tej ekspozycji będziemy mogli obejrzeć około sześćdziesięciu.  Sam autor o tym cyklu pisze tak:

„...Kraj mego urodzenia to jedno wielkie cmentarzysko. Te ziemie to bezbrzeżna mogiła użyźniona krwią i ciałami wojowników, żołnierzy i niewinnych ofiar. W tutejszej glebie kryje się bezkresny, niewidzialny, podziemny pomnik ofiar uformowany z ludzkich szkieletów i popiołów. Z prochów ciał, ambicji, idei i wiar. Wieczny spoczynek znaleźli tu przedstawiciele niemal wszystkich narodów europejskich ale i kilku bardziej egzotycznych plemion. W tutejszych lasach pobrzmiewają wciąż jeszcze echa egzekucji a nad polami wiszą ciężkie, żałobne chmury ; jedyni świadkowie, którzy wszystko widzieli i nie wstydzą się zapłakać z rozpaczy i własnej niemocy. Wydarzyło się tutaj wiele, zbyt wiele, aby pojął to ludzki rozum lub udźwignęły słowa. W pustce i ciszy jaka zapadła gdy już wybrzmiało Shoah, błądzę po bezdrożach w poszukiwaniu zapomnianych cmentarzy, jak się okazuje najtrwalszych rozpoznawalnych śladów bytności nieobecnych.

Mnogość żydowskich grobów w Polsce sprawia, że tutejsze przestrzenie zaludnione bywają przez dybuki. Niektóre pomieszkują tutaj od pokoleń a nawet stuleci i wniosły niemały wkład w wygląd okolicznych miast i miasteczek, w tradycję a nawet potrawy. Na wielu kirkutach byłem jedynym intruzem zakłócającym spokój ich niespełnionej, tułaczej misji. Wśród wsysanych przez ziemię macew oplecionych bratersko korzeniami i zachłanną, dziewiczą roślinnością żywią się zapewne poziomkami, malinami lub grzybami a czasem trafi się nawet jabłoń. Ptactwa wszelakiego też tu obfitość, nie brakuje zajęcy, jaszczurek i żmij. Światło filtrowane przez sploty gałęzi i liści miewa wyjątkowo fotogeniczny charakter. Trudno nie przysiąść w cieniu zastygłej w powietrzu aury smutku i zapomnienia, w której wciąż jeszcze można usłyszeć dźwięki przeszłości, czy w końcu ujrzeć – lub choćby tylko poczuć – obecność dybuka.  Znajdziemy tu wszystko czego wymaga dobrze pojęta fotografia. Materialne, konkretne, zastygłe w nieustającym trwaniu ślady podrzucone w opiekę żywiołom; jak i tym boleśniej dotkliwą nieobecność. Próbowałem uwiecznić to dybukowe królestwo, z nadzieją, że któryś z nich zechce się objawić przed obiektywem z wyznaniem zdolnym poruszyć rezonans w meandrach szarej pamięci...”


Łódzki Dom Kultury, Galeria FF, Łódź, ul. Traugutta 18,
wystawa czynna od 9 października do 14 listopada,
http://www.galeriaff.eu/